Open1

集合論の記号

しゅんそくしゅんそく

集合論の基礎

集合を表す記号

  • 集合: A,B などの大文字.
  • 集合の外包的表記: A = \big\{ 1,2,3 \big\} .
  • 集合の内包的表記: A = \big\{ x : x \in \N\big\}.
    • 内包的表記の :\text{such that} の意
  • 集合の元: a \in A .
  • 空集合: \empty = \big\{\big\} .
  • べき集合: \mathcal{P}(A).
  • 積集合: A,B\; \text{is set}, A \cap B \coloneqq\big\{x : x\in A \land x \in B \big\}.
  • 和集合: A, B\; \text{is set,} A \cup B \coloneqq \big\{x: x \in A \lor x \in B\big\}.
  • 差集合: A,B \; \text{is set, } A\setminus B \coloneqq \big\{ x:x \in A \land x \notin B \big\}.
  • 補集合: A \subset \Omega,\; A^c \coloneqq \Omega \setminus A.
  • 対称差: A, B \;\text{is set, }A\triangle B \coloneqq (A \setminus B) \cup (B \setminus A).
  • 直積: A,B \;\text{ is set, }A \times B \coloneqq \big\{ (a,b) : a\in A, b\in B \big\}.
  • 自然数: \N.
  • 整数: \Z.
  • 有理数: \mathbb{Q}.
  • 実数: \R.
  • 実数 \R のn回直積: \R^n.
  • 実数 \R の開区間: (a,b) \coloneqq \big\{ x \in R: a < x < b \big\}.
  • 実数 \R の閉区間: [a,b] \coloneqq \big\{ x \in R: a \leq x \leq b \big\}.

なお, 積集合と和集合はある集合\Lambda を添え字集合として, 任意の集合族に拡張することが出来る.

  • 積集合
\bigcap_{\alpha \in \Lambda} A_{\alpha} \coloneqq \big\{x: \forall \alpha \in \Lambda,\;x \in A_\alpha \big\}.
  • 和集合
\bigcup_{\alpha \in \Lambda} A_\alpha \coloneqq \big\{ x: \exist \alpha \in \Lambda,\;x \in A_\alpha \big\}.
  • de Morganの法則
\biggl( \bigcup_\alpha A_\alpha \biggr)^c = \bigcap_\alpha A_\alpha^c, \quad \biggl( \bigcap_\alpha A_\alpha \biggr)^c = \bigcup_\alpha A_\alpha^c.
  • 排他的・非交叉的・互いに素
\begin{align*} &\text{A, B is set } A\cap B = \empty\\ &\big(A_\alpha\big)_{\alpha \in \Lambda}: \forall a,a' \in \Lambda, \;a\ne a' \; A_{a} \cap A_{a'} = \empty \end{align*}

関数に関わる記号

  • 関数: f: A \rightarrow B \coloneqq \big\{x : \forall (a\in A,\; b,c\in B), \; \big((a,b), (a,c) \in f\big) \Rarr b=c\big\} \subset A \times B .
  • 関数 f の定義域: \mathcal{D}_f \coloneqq \big\{ a \in A : \exist b \in B, (a,b) \in f \big\}.
  • 関数 f の値域: \mathcal{R}_f \coloneqq \big\{ b \in B :\exist a \in A, (a,b) \in f\big\}.
  • a \in A の像は高々1つの b \in B を持つ: b = f(x).
  • 集合 X\subset A の像: f(X) = \big\{ b \in B : \exist a \in X,b=f(a) \big\}.
  • 集合 Y\subset A の逆像: f^{-1}(Y) = \big\{ a \in A : \exist a \in f(a) = Y \big\}.
  • 関数の合成: f_1: A \rightarrow B\; f_2: B\rightarrow C,\quad f_1 \circ f_2\coloneqq h: A \rightarrow C.
  • 定義関数:
\mathbb{1}_A(x) = \begin{cases} 1&\text{if}& x \in A\\ 0&\text{if}& x \notin A \end{cases}.

\R の加算集合と非加算集合

集合A\N に1対1の対応があるとき, 則ち, f: A \rightarrow \N が存在するとき加算であるという.

特にn \in \N, [1,2,\cdots n] だけで作られるとき有限であるといい, \N 全体が必要な場合は加算無限であるという. 加算集合は加算和に閉じている.

一方で, \R は非加算集合である.

[証明: \R は非加算集合]

\R \text{が加算} \Rarr [0,1]=\big\{x:0\leq x \leq1\big\}\text{も加算}\cdots(1) (1)
[0,1] = \big\{ x:x_n=0.a_{n1}\;a_{n2}\;\cdots a_{nn}\; \cdots \big\}

いま, a_{nn} と異なる数字を用いて, y = 0. b_1\;b_2\;\cdotsをおく. このとき, 以下となり矛盾.

\forall x_n, y\ne x_n,\quad\text{but, }\; y \in [0,1]

証明終わり

参考文献

M.ツァピンスキ・E.コップ著.二宮祥一・原啓介."測度と積分".2008.培風館